چکیده:
رژیم دمایی دریای خزر نسبتا غیرعادی و به طور قابل ملاحظه‌ای در عرض‌های جغرافیایی مختلف، در این حوضه آبی تفاوت می‌کند. از یک سو، در فصل زمستان بین مناطق شمالی با جنوبی اختلاف دمای چشمگیری وجود دارد، و از سوی دیگر در فصل تابستان رژیم دمایی مناطق شمالی و جنوبی هم‌تراز میشود.
رژیم دمایی دریای خزر نسبتا غیرعادی و به طور قابل ملاحظه‌ای در عرض‌های جغرافیایی مختلف، در این حوضه آبی تفاوت می‌کند. از یک سو، در فصل زمستان بین مناطق شمالی با جنوبی اختلاف دمای چشمگیری وجود دارد، و از سوی دیگر در فصل تابستان رژیم دمایی مناطق شمالی و جنوبی هم‌تراز میشود. در فصل زمستان میانگین دمای هوای خزرشمالی منهای 8 تا منهای 10 درجه است در حالی که در بخش جنوبی دما هوا در حدود 10 درجه C باقی می‌ماند. در فصل زمستان تنها بخش شمالی دچار انجماد میشود. در این دوره دمای آبهای زیر یخ‌ها می‌تواند تا منفی نیم درجه افت کند. در زمستان‌هایی که به طرز غیرمعمول گرم هستند، لایه‌های یخی در بخش شمالی تشکیل نمی‌شوند. در فصل تابستان دمای هوا خزرشمالی و جنوبی هم‌تراز میشود و میانگین دمای هوا در خزرشمالی 25-24 درجه است که تنها 3-2 درجه از خزر جنوبی بالاتر است. دمای آب در خزرجنوبی در فصل زمستان هرگز به زیر 13 درجه افت نمی‌کند و در فصل تابستان معمولا تا 25 درجه و حتی گاهی تا 30 درجه افزایش می‌یابد. در بخش میانی خزر در فصل زمستان میانگین دمای آبهای سطحی تنها 6 درجه است و در ادامه تا 25 درجه در اواسط تابستان افزایش می‌یابد. در خزر شمالی تغییرات فصلی دمای آب حداکثر میباشد. به طوری که در فصل زمستان دمای آب حدود صفر درجه و حتی پایین‌تر است. در اواسط تابستان میانگین دمای آب 24 درجه است. در اواسط تابستان میانگین دمای آب به 24 درجه می‌رسد. دما‌های بالای آب در تابستان تا 40 درجه سانتی‌گراد در بخش‌های کم‌عمق شرقی خلیج قره‌بوغاز مشاهده شده است. در آبهای عمقی دما طی هر دو فصل تابستان و زمستان ثابت باقی می‌ماند. در خزر جنوبی در عمق پایین‌تر از 150 متر دمای آب در تمام طول سال 7 درجه است و در عمق 600-500 متری 6 درجه است. در خزر میانی در عمق پایین 150 متر در تمام طول سال دما حدود 6-5 درجه است و در عمق پایین‌تر از 500-400 متر بین 4.5 و 5 درجه تغییر می‌کند. در خزرشمالی به دلیل کم‌عمق بودن آن، هیچ لایه‌بندی در ستون آب بواسطه دما مشاهده نمی‌شود. حالت homotermia مشابهی در خلیج قره‌بوغاز مشاهده میشود. بنابراین هر یک از مناطق چهارگانه دریای خزر (خزر شمالی، میانی، جنوبی و خلیج قره‌بوغاز) دارای ویژگی‌های خاص خود از نظر رژیم دمایی هستند.
برای تهیه درسنامه بوم شناسی دریا (Marine Ecology) به لینک زیر مراجعه کنید:
تهیه منابع کنکور کارشناسی ارشد و دکتری زیست شناسی دریا
این مطلب توسط تیم تهیه محتوای سایت http://marinebiology.blog.ir تهیه و منتشر شده است. هرگونه استفاده از مطالب سایت http://marinebiology.blog.ir بدون کسب اجازه و اطلاع مدیریت سایت مجاز نیست.
درباره این سایت